Het betreft hier een vrijwel letterlijke transscriptie van het document dat eigenhandig door Jan Heijstek in Afrika is opgesteld. Slechts enkele woorden zijn aangepast aan het hedendaagse Nederlands.

Zijn eigenhandig geschreven levensverhaal; deel 4

De jaren als Landdrost, opsluiting in een concentratiekamp

Ik had als lid van de Krijgscommissie mede te zorgen voor het zenden van voedsel en benodigdheden voor de burgers na de grenzen aldaar, zo ook slachtvee, paardenvoer, enzovoort. Spoedig bleek het al dat er onder hun waren en zo ook van de burgerofficieren het zij tot hun schande gezegd, die nimmer tevreden gesteld konden worden en het ons Ambtenaren van Pietersburg zo moeilijk mogelijk maakte, en de oorlog voor hun voordeel en gemak gebruikte. Ik bedoel diegenen wie de schoen paste om aan te trekken. Doch ik had persoonlijk ook een groot aantalvrienden onder de burgers en hun officieren zo als later bleek. Onder anderen werd door een zeker Veldcornet een bericht aan iemand in Pietersburg gestuurd als: "Maak 't die ambtenaren in die dorp so warm as ie kan, hulle zit daar lekker, en ons lêh in die veld". Dezelfde persoon n.m. die Veldcornet ging later als een verrader van zijn volk in de oorlog tegen ons vechten en toen ik hem later op het schandelijke van zijn gedrag wees mij antwoordde "Duisenden van ons met mij". Geen wonder dat we het onderspit moesten delven door al 't verraad later. Toen het leven mij door zulke personen zo onaangenaam werd gemaakt, vroeg ik aan de Regering om persoonlijk na de commando voor dienst te mogen gaan. Doch de Regering antwoordde beslist, "blijft op uw post".

Zij gingen peper halen, het goud van de 17e eeuw! Dat was de reden waarom vloten naar de Oost voeren. Havens en steden bloeiden, pakhuizen puilden uit. De Verenigde Oost Indische Compagnie was een machtige organisatie.

In archieven van de VOC zijn we de naam Pieter Heijstek tegengekomen. Als matroos vertrok hij van hier naar het verre Indië maar kwam daarvan niet meer terug. Wie is deze Pieter, wie waren zijn ouders, wat zijn we meer over hem te weten gekomen? Wij nemen U mee op een speurtocht.

Pieter Heijstek, hij is familie, dat kan zonder enige terughoudendheid worden vastgesteld. Maar wie hij is, wie zijn ouders zijn, daar kunnen we nu alleen nog naar gissen. Volgens de gegevens die zijn vastgelegd in de Heijstekfamiliestamboom, zijn er twee echtparen die zijn ouders zouden kunnen zijn.

Als Willem Janse Heijstek  ‎(I4657)‎ die Cornelia Heijman ‎(I6802)‎ trouwde zijn ouders zijn, dan hebben we het hier over Pieter Heijstek  ‎(I5120)‎ die op 4 oktober 1733 in Colijnsplaat werd gedoopt. Deze Pieter trouwde Maatje Joosse de Jonge (I3034).

Transcriptie van de tekst tussen de scheidingslijnen

denselven dito                                Willm Heijstek                               Pieter Heijstek

Pieter                                             en                                                   David Bardolfs

                                                      Cornelia Heijman                                   en

                                                                                                             Anna Wecksteen

Het betreft hier een vrijwel letterlijke transscriptie van het document dat eigenhandig door Jan Heijstek in Afrika is opgesteld. Slechts enkele woorden zijn aangepast aan het hedendaagse Nederlands.

Zijn eigenhandig geschreven levensverhaal.

De jaren als Landdrost, oorlog in Zuidelijk Afrika

In 't jaar 1880 nadat alle pogingen om de annexatie van Transvaal door de Engelse in 1877 gedaan vernietigd te krijgen door constituële middelen werd besloten de vrijheid van ons volk door het zwaard te laten beslissen. En daar wij op de bewoonde grenzen van ons district woonde wat blanken betreft, en nabij de stam van Lintcue te Saulspoort zijn, en de locale bewoners mogelijk van de gelegenheid de Engelse te helpen, zoals we ongelukkig later ondervonden hebben, gebruik konden maken, besloot ik met mijn familie naar Sterkstroom te gaan met achterlating van de boerderij en vee onder zorg van het personeel in mijn dienst.

Daar de burgers besloten hadden niet langer met "asjeblief mijnheer" verzoekschriften Engeland te naderen was het onnodig dat er gecommandeerd werd, elke vaderlandslievende burger kwam zelf te hulp, alleen de grensbewoners moesten achterwege blijven. Zo werd te Heidelberg de Vierkleur gehesen, de Regering opgericht en de Engelse te Pretoria door een Proclamatie in kennis gesteld. Wij werden mondelinge verzocht Rustenburg te nemen alwaar ook een kamp met Rooibaatjes bovenkant 't dorp was en die vast moesten houden. Hier hadden slechts schermutselingen plaats vanuit het kamp en op het kamp. Hierbij gebeurde het dat een der onze door onvoorzichtig zo niet roekeloos van uit het kamp doodgeschoten werd door uit een klein huis elke maal als een schijf te gaan en op het kamp te schieten.

Het betreft hier een vrijwel letterlijke transscriptie van het document dat eigenhandig door Jan Heijstek in Afrika is opgesteld. Slechts enkele woorden zijn aangepast aan het hedendaagse Nederlands.

Zijn eigenhandig geschreven levensverhaal.

Zijn jonge jaren in Zuidelijk Afrika tot het overlijden van Jan Heijstek sr.

In de maand april 1863 vertrokken we naar de plaats Waterval aan Hexrivier nu Arnoldistad genoemd, welke toen het eigendom was van een persoon met name Johannes Hendricus Venter, die aan vader een stuk grond voor zaailanden met het recht van water en weideveld present gaf. Mijn vader was intussen in een tweede huwelijk getreden met een dochter van Petrus Johannes du Plessis en Sophia Aletta Venter. De naam van die dochter die toen mijn stiefmoeder werd was Hester Maria du Plessis welke door genoemde Johs. Hendricus Venter was grootgebracht. Tegen het einde van het jaar 1863 werd er weer gecommandeerd door de Krugerpartij tegen die van Pretorius en ook vader werd aangezegd om met een ammunitiewagen en enige andere burgers naar Potchefstroom van Rustenburg te vertrekken. Op het Hoogeveld ten Zuiden van Magaliesberg aangekomen zijnde (Rustenburg ligt noord van die berg) kwamen zij iemand tegemoet met bericht dat Paul Kruger en Sarel Eloff de veldcornet van de wijk Zwartruggens naar de Oranje Vrijstaat doorgevlucht waren omdat de partij van Pretorius toen te sterk voor hun partij was, en ze Kruger trachtte te vangen en dat ze de ammunitie op bevel van Eloff waar ze die zouden krijgen op pad in 't water moesten gooien om die zo te vernietigen. Dit is histories mij door mijn vader destijds verteld. Bij geval was er een zekere H. Collins van Rustenburg ook bij de wagen. Hij zei toen "daar sal niks van kom, als ik die spul siet aankom, Heijstek en julle kêrels ge ver genoeg pad ver julle lijf, en ik zal op die wakis gaan zit, en as hulle dig genog bij die wa is zal ik die lont in die kruit steek en hulle almal met mij laat opvlie". Doch de andere partij ging niet naar Rustenburg en zo bleef de wagen met ammunitie behouden en werd naar Rustenburg terug gebracht. De onlusten onder de burgers bleven zo aanhouden tot eindelijk in januari 1864 er een einde aan kwam.

In Bij Uitstek jaargang 2011, nummer 2, schreef Fred Heistek over de moord te Toeban. Tijdens een van onze verkenningen in het digitale archief van “Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië” stuitten we in de courant van 8 januari 1915 op een tragische berichtgeving met Maarten Jacob Heijstek in een ongewenste hoofdrol. Het drama speelde zich af in Toeban (tegenwoordig geschreven als Tuban) een plaats in het noorden van Oost-Java aan de Javazee. Toen was ons onbekend waar zijn graf zich bevond. Inmiddels is het teruggevonden. Het is in Sukolilo, Tuban, Oost-java, Indonesië.

De Heystek familie in Zuid-Afrika hield een kuierdag op 16 maart 2013. Ansa Heystek-Lerm en Susan Botha Heystek stuurden ons vandaag de bijgaande foto’s.

Zo te zien ging het er daar heel gezellig aan toe.

Klik hier voor een fotoreportage van deze dag.
 

Het betreft hier een vrijwel letterlijke transscriptie van het document dat eigenhandig door Jan Heijstek in Afrika is opgesteld. Slechts enkele woorden zijn aangepast aan het hedendaagse Nederlands.

Zijn eigenhandig geschreven levensverhaal.

Het vertrek uit Nederland en de aankomst in Afrika

Naar aanleiding van het verzoek van mijn kinderen zo ook door vrienden, heb ik besloten enige herinneringen uit mijne voorbijgevlogen levensjaren op schrift te stellen.

Ik ben Jan Heijstek geboren te Giessen in de Provincie Noord-Brabant in het Koninkrijk der Nederlanden op de 21^e november 1848. Mijn grootvader aan vaders zijde was Joost Heijstek, en de grootmoeder Jannigje van der Beek. Mijn grootvader aan moeders zijde was Jan Rooza , en de grootmoeder Elizabeth Elshout. Mijn vader is geweest Jan Heijstek geboren op 7 januari 1816. Mijn Moeder is geweest Johanna Roza geboren op 9 September 1826. Van mijn grootouders heb ik alleen de grootmoeder aan vaders zijde gekend voor mijn geboorte al overleden zijn. De laatste stierf toen ik nog zeer jong was. Mijn ouders waren van de middelstand boerenlieden in genoemde plaats mijner geboorte en daar er voor hun in dietijd met een huisgezin met kinderen weinig vooruitzicht bestond om die een goed bestaan in de wereld te kunnen verzekeren,besloten zij in de maand maart 1862 naar Zuid Afrika te emigreren.

Jaxon Heystek met zijn lang uit het oog verloren verre (23e) neef Kevin Heijstek, star pitcher van het Nederlandse Nationale honkbalteam. Kevin staat in de halve finale van the World Baseball Classic in San Francisco. Lamar, de vader van Jaxon, hoopt dat Kevin aan Jaxon leert hoe je een spitball werpt. Maar wie weet hoe Jaxon die dan weer uitwerpt. Op de foto Jaxon op de werpersarm van Kevin.

Kevin Heijstek debuteerde op zeventienjarige leeftijd voor de hoofdmacht van het Rotterdamse Neptunus op zaterdag 21 mei 2005 in de hoofdklassewedstrijd tegen Almere’90. Neptunus won het duel na acht innings met 16-9. Heijstek kwam in de vijfde inning in de wedstrijd als vervanger voor startend werper Martijn Nijhoff en gooide twee innings met één keer drie slag en zes honkslagen en één verdiend punt tegen.

Een maand later nam Heijstek eveneens met Neptunus deel aan het Europa Cup-toernooi in Rotterdam. Hij werd winnend werper in de met 16-5 gewonnen wedstrijd tegen Savigny-sur-Orge Lions uit Frankrijk. De pitcher gooide vijf innings met drie strikeouts, vier vrije lopen en zes honkslagen en vijf verdiende punten tegen.

Het duel tegen Almere’90 bleef uiteindelijk zijn enige hoofdklassewedstrijd in 2005. Sinds het seizoen 2006 maakt Heijstek vast deel uit van de hoofdmacht van Neptunus. Na afloop van het seizoen 2012 maakte Heijstek de overstap naar L&D Amsterdam om zich toe te gaan leggen op een rol als reliever.