Mijn grootvader Bart Heijstek was één van de twaalf kinderen van Adrianis.  Opa Bart werd in Willemstad geboren op 31 mei 1864 en overleed in Dordrecht op 9 mei 1934. Hij trouwde in Willemstad op 21 augustus 1886 met de eveneens uit Willemstad afkomstige Adriaantje Bastiaantje Koekkoek. Hoewel hij zonder enige twijfel zelf nooit heeft gevoetbald, heeft hij toch een elftal kinderen op de wereld gezet.

 

 

 

België

Oudste zoon Adriaan, geboren in Willemstad op 27 augustus 1886, trok naar België en trouwde daar in het plaatsje Vorst met Maria Virginia Merecy, geboren in het alom bekende Stekene (Land van Waas in de provincie Oost-Vlaanderen). Ik kan mij nog herinneren dat hij, Adriaan geheten, Ome Jan uit België werd genoemd en in mijn beleving een keer op bezoek kwam in een oude T-Ford. Nakomelingen zullen in dat gezin wel niet geboren zijn. Maria had de leeftijd van vijftig jaar bereikt toen zij met Adriaan trouwde. Zij was dus niet meer in de leeftijd om een gezin te stichten. Toch jammer want anders zouden we ook een Belgische tak in de familie hebben.

 

Veel weet ik niet van Adriaan. Wel is bekend geworden dat de Centrale Inlichtingendienst van het Belgische ministerie van Justitie hem op een geheime lijst plaatste met uit te zetten vreemdelingen. Waarom is een raadsel voor mij. Gevolg van deze maatregel is dat de Belgische overheid bij Koninklijk Besluit op 4 juni 1931 beslist heeft Adriaan het land uit te zetten en dat zij dat op 22 oktober van dat jaar tot uitvoering hebben gebracht.

Op de lijst waarop oom Adriaan zijn naam voorkomt staat nadrukkelijk vermeld: “Zoo deze vreemdeling in het land terugkeert moet hij ter beschikking van de rechterlijke macht worden gesteld met het oog op zijn vervolging wegens verbreking van het uitdrijvingsbevel”.

 

 

 

Willemstadse kinderen

Het derde kind, dochter Neeltje, geboren in Willemstad op 19 juli 1889 herinner ik mij als Tante Neel. Zij is nimmer getrouwd geweest en woonde op het laatst in bejaardencentrum “Avondzon” van het Leger des Heils. Bij haar overlijden op 4 juli 1983 liet zij twaalfduizend gulden na die werden verdeeld over negenentwintig neven en nichten. Zij was dus met recht een Suikertante.

 

Naar Dordrecht

Van de tien in Willemstad geboren kinderen, zes jongens en vier meisjes, zijn drie jongens reeds op jeugdige leeftijd overleden. Rond 1904 verhuisde het gezin naar Hendrik Ido Ambacht waar in 1905 het elfde kind, zoon Huibert, werd geboren. Na nog een kort verblijf in Zwijndrecht komt men op 29 mei 1907 naar Dordrecht waar het gezin de woning aan de Zuidendijk 81 betrekt. Dit adres lag in die tijd ver buiten de oude stadskern met de veelal kleine huisjes, nauwe straatjes en stegen.

 

Mijn voorouders zullen het beslist geweten hebben dat Dordrecht de geboortestad is van de gebroeders Johannes en Cornelis de Witt. Met name Johan de Witt (1625-1672) was voor de stad, maar voor het land in het bijzonder, van zeer grote betekenis. In zijn tijd als invloedrijke politicus groeide de welvaart in de republiek en bracht hij de staatsfinanciën op orde. Ik sluit niet uit dat ook het gezin Heijstek een keer langs hun geboortehuis aan de Grote-Kerksbuurt is gelopen.

 

 

De dochters Janneke en Cornelia zijn klaarblijkelijk nog vijf maanden in Zwijndrecht blijven wonen, want eerst op 16 oktober 1907 meldden zij zich alsnog aan de Zuidendijk. Nog is aan het verhuizen geen eind gekomen, zij het dat men het nu wat verder weg zoekt. Op 27 september 1909 emigreert het gezin (vader, moeder en zes kinderen ) naar Brazilië. Hoewel bijzonderheden mij niet geheel bekend zijn, lijkt het erop dat men daar niet kon aarden, want men keert weer terug naar Nederland.

 

Was het in die tijd zoveel beter in de grotere steden in Nederland? Het is een te beantwoorden vraag. In het algemeen, dus niet specifiek voor Dordrecht, kan worden gesteld dat voor de lagere standen de 19e eeuw een van verschrikkingen was. Het proletariaat in de steden leefde in de steden vervuild en in armoede. De gemiddelde levensverwachting was 33à 34 jaar. Veel stadswijken waren gebouwd in de 17e eeuw toen de hygiëne ook al erbarmelijk was. Door de bevolkingsgroei in de 19e eeuw verslechterde de toestand.

 

 

Wordt vervolgd

 

 

Lees ook:

Naamgenoten in Dordrecht en omgeving, deel 1

Naamgenoten in Dordrecht en omgeving; deel 2

Naamgenoten in Dordrecht en omgeving; deel 3

Naamgenoten in Dordrecht en omgeving; deel 5

Naamgenoten in Dordrecht en omgeving; deel 6

Naamgenoten in Dordrecht en omgeving; deel 7